Стратегия және миссия

 

«Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» АҚ

Директорлар Кеңесінің

2020 жылғы 25 қыркүйектегі

№ 2 Хаттамасына № 1 Қосымша

Нұр-Сұлтан қ.

 

«Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» АҚ қызметінің 2020-2024 жылдарға арналған

басым бағыттары

 

I. КІРІСПЕ

«Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» АҚ (бұдан әрі – Қоғам) Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі ақпараттық-талдау орталығы» акционерлік қоғамын қайта атау туралы"  2016 жылғы 1 шілдедегі № 391 қаулысына сәйкес құрылды.

Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі Қоғамның жалғыз акционері болып табылады.

Басым бағыттар әлеуметтік-еңбек саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының стратегиялық және бағдарламалық құжаттарын ескере отырып әзірленді, олар:

1) ықтимал әлеуметтік тәуекелдердің алдын алу немесе олар туындаған жағдайда уақтылы ден қою мақсатында әлеуметтік-еңбек саласындағы жаңа ұлттық бастамалардың тиімділігін бағалауды;

2) азаматтардың әлеуметтік көңіл-күйіне әсер ететін міндеттерді іске асыру кезінде жобалық басқаруға көшуді;

3) әлеуметтік-еңбек саласында азаматтарға көрсетілетін қызметтердің қолжетімділігін кеңейту үшін цифрлық технологияларды енгізуді жеделдетуді қамтиды.

Бұл құжат Қоғамның 2020 – 2024 жылдарға арналған миссиясын, оның пайымын, басым бағыттарын,  мақсаттары мен міндеттерін айқындайды.

 

II. АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙДЫ ТАЛДАУ

Қоғам әлеуметтік-еңбек саласының эталондық деректер қорын сүйемелдеуді қамтамасыз ететін мамандандырылған ұйым болып табылады.

Әлеуметтік-еңбек саласының ақпараттық жүйелері Әлеуметтік-еңбек саласының бірыңғай ақпараттық жүйесі (бұдан әрі – ӘЕС БАЖ) шеңберінде біріктірілген және жұмыс істейді, ол мынадай бағыттар бойынша 16 кіші жүйені қамтиды: еңбек, жұмыспен қамту, әлеуметтік сақтандыру, зейнетақымен және әлеуметтік қамсыздандыру, әлеуметтік қолдау, арнаулы әлеуметтік қызметтер және көші-қон.

Бүгінгі күні ӘЕС БАЖ 170 интеграциялық қызмет арқылы 13 мемлекеттік органның және қаржылық және қаржылық емес ұйымдардың ( ЕДБ, БЖЗҚ, ӘМСҚ, МӘСҚ, ЖАО, АҚ, ЖШС, ЖК және т.б.) ақпараттық жүйелерімен біріктірілген.

Ақпараттандырудың жоғары деңгейі Қоғамға 18 млн.астам қазақстандықтардың (жұмыссыздар, АӘК алатын адамдар, көп балалы аналар, жұмыс істейтін зейнеткерлер, туғаннан бастап балалар, мүгедектер, ЖК, өзін-өзі жұмыспен қамтығандар, өз мүшелерінің бір-біріне байланыстарындағы отбасылар және т. б.) туғаннан бастап және бүкіл өмір бойы дербестендірілген есебін жүргізуге мүмкіндік береді, Қоғам сүйемелдейтін және жаңғыртатын ақпараттық жүйелер негізінде оларға автоматтандырылған режимде әлеуметтік-еңбек саласының қызметтері ұсынылады.

Орталық мемлекеттік органдар, «Азаматтарға арналған үкімет» МК» АҚ, БЖЗҚ, МӘСҚ, ӘМСҚ, қалалар мен аудандардың жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімдері, облыстардың жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармалары, Шымкент және Нұр-Сұлтан қалаларының жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармалары, Алматы қаласының әлеуметтік әл-ауқат басқармасы және 203 халықты жұмыспен қамту орталықтары (ХЖҚО), сондай-ақ жұмыс берушілер тұлғасындағы ЖАО Қоғам ақпаратының белсенді пайдаланушылары болып табылады.

2019 жылдың қорытындысы бойынша ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі цифрландырудың үздік кеңсесі ретінде мемлекеттік органдар арасында бірінші орынға ие болды. Бұл ретте цифрлық құралдарды енгізу бойынша Министрліктің басты базасы Қоғам болып табылады.

Қазіргі уақытта еңбек, жұмыспен қамту және көші-қон саласында цифрландыруды тереңдету үшін жаңа IT бастамалар іске асырылды.

Электрондық еңбек биржасы жұмыс іздеу және жұмысқа орналастыру бойынша бірыңғай цифрлық алаң болып табылады. Оған қазір бірқатар интернет-алаңдар, 203 ХЖҚО және 54 жеке жұмыспен қамту агенттігі қосылды.

2018 жылғы 1 шілдеден бастап пилоттық режимде "Еңбек шарттарын есепке алудың бірыңғай жүйесі" қызметін іске қосу басталды. 2020 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша қызметтің мүмкіндіктерін 76 мыңнан астам жұмыс беруші пайдаланды және электрондық форматта 2,3 млн-нан астам еңбек шарты тіркелді.

«Еңбек нарығы», «ШЖК», «Оралман», «Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау» ААЖ шеңберінде:

  • «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасына қатысушылардың, оларға көрсетілген мемлекеттік қолдау шараларының дербес есебі және олардың ағымдағы мәртебесі;
  • бос жұмыс орындарының және құрылған жұмыс орындарының есебі;
  • жұмыспен қамту органдарымен бірлесіп жұмыс істейтін жұмыс берушілердің есебі;
  • ЭЕБ-мен біріктіру арқылы босатылған қызметкерлердің дербес есебі;
  • ҚАЖ ОАДҚ-мен біріктіру арқылы бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған азаматтардың дербес есебі;
  • әскери қызметшілердің отбасы мүшелерін жұмыссыз азаматтар ретінде тіркеу және т. б.;
  • «Жұмыссыз2 мәртебесін беру/жабу бойынша МӘМС үшін мәліметтерді ұсыну;
  • салалар, өңірлер және қызметкерлер санаттары бойынша тартылатын шетелдік мамандардың есебі;
  • тарихи отанына оралған оралмандардың ішкі көші-қонын, олардың сапалық және сандық құрылымының есебі және мониторингі;
  • зиянды өндірістерді, еңбек заңнамасының бұзылуын, қолданылған айыппұл санкцияларын және олардың орындалуын тексеру мониторингі ұйымдастырылды.

Халықтың әлеуметтік осал топтарына проактивті қызметтерді кеңейту үшін әлеуметтік қамсыздандыру және әлеуметтік қолдау жүйелерін қолдайтын АЖ-ін дамыту басталды.

Соңғы 10 жыл ішінде жинақтаушы зейнетақы жүйесіне, әлеуметтік және медициналық сақтандыру жүйелеріне қатысушыларды дербес есепке алу, зейнетақыларды, жәрдемақыларды және әлеуметтік төлемдердің басқа да түрлерін тағайындау мен төлеу процестерін толық автоматтандыру қамтамасыз етілді. 2020 жылғы 14 қыркүйектегі жағдай бойынша әлеуметтік-еңбек саласында 41 мемлекеттік қызмет бар, оның ішінде 34 – электрондық, оның ішінде 14 - проактивті.

Ағымдағы жылдың басынан бастап «Әлеуметтік тізілім» ақпараттық жүйесі енгізілді, оның негізінде Қазақстан Республикасы азаматының мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелеріне сәйкес мәртебесі бар бөлігінде әлеуметтік портреті қалыптастырылады.

2020 жылғы 1 қаңтардан бастап Әлеуметтік қызметтер порталы (бұдан әрі – Портал) пилоттық режимде іске қосылды, ол бірыңғай интернет алаң болып табылады, онда өнім берушілер мүгедектерге арналған тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді ұсына алады. Мүгедектігі бар адамдардың өз қажеттіліктеріне сәйкес техникалық оңалту құралдарын таңдау мүмкіндігі бар. Порталда жеке бейімделуді талап етпейтін техникалық оңалту құралдары (бұдан әрі - ТОҚ) түрлерінің жартысынан астамын ұсынуды қамтамасыз ететін әлеуметтік қызметтер көрсету (оңалтудың техникалық құралдарын ұсыну, арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету) бойынша 5 бизнес – процестің 2-і жүзеге асырыла алады. Жеке іріктеуді талап ететін ТОҚ-ның қалған түрлері, сондай-ақ қалған бизнес-процестер (ымдау тілі маманының, жеке көмекшінің және санаторий-курорттық емдеудің қызметтері) Порталда ағымдағы жылдың соңына дейін пысықталатын болады.

Сонымен қатар, аз қамтылған отбасылар үшін кепілдендірілген әлеуметтік пакетті Портал арқылы аудару бойынша дайындық жұмыстары жүргізілуде және жоғарыда көрсетілген іс-шараларды Порталда іске асыруды пилоттау жоспарлануда.

Ақпараттық жүйелердегі, оның ішінде Порталдағы жұмыстар мен жаңалықтар бойынша жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар басқармалары мен бөлімдерімен, халықты жұмыспен қамту орталықтарымен, Порталда кепілдендірілген әлеуметтік пакет бойынша, Порталда ТОҚ қалған түрлері бойынша қызметтерді жеткізушілермен күнделікті оқыту жүргізіледі.

Мүгедектігі бар адамдарды оңалту тауарларымен және қызметтерімен үздіксіз қамтамасыз ету Портал арқылы да, мемлекеттік сатып алу арқылы да жүзеге асырылатын болады. 2021 жылдың 1 қаңтарынан бастап Порталға толық көшу жоспарланып отыр.

2020 жылдың 1 тоқсанында проактивті режимде келесі мемлекеттік қызметтер іске қосылды:

- «Мүгедектерге протездік-ортопедиялық көмек ұсыну үшін оларға құжаттарды ресімдеу»;

- «Мүгедектерді сурдо-тифлотехникалық және міндетті гигиеналық құралдармен қамтамасыз ету»;

- «Жүріп-тұруы қиын бірінші топтағы мүгедектерге жеке көмекшінің және есту кемістігі бар мүгедектерге ымдау тілі маманының қызметтерін ұсыну үшін мүгедектерге құжаттарды ресімдеу»;

- «Мүгедектерге кресло-арбалар беру»;

- «Мүгедектерді санаторий-курорттық емдеумен қамтамасыз ету»;

Жалпы Қоғам әлеуметтік-еңбек саласына цифрлық технологияларды енгізу бойынша үлкен жұмыс бастады. Келесі кезеңде IT бастамаларды жүйелеу және халыққа тікелей ұсынылатын проактивті қызметтер үлесін арттыруға бағдарлану міндеті тұр.

Жаңа бастамаларды және әлеуметтік-еңбек саласында іске асырылып жатқан бағдарламалардың тиімділігін бағалау мақсатында Қоғамның талдамалық бөлімін күшейту бойынша шаралар қабылданды.

Қазіргі уақытта Қоғамның қызметі ОМО және ЖАО - дан жұмыспен қамту мәселелері бойынша ақпарат жинауға, халықты жұмыспен қамтуға жәрдемдесу және әлеуметтік қолдау жөніндегі бағдарламаларды мониторингілеуге, статистикалық деректерді өңдеуге және Жалғыз акционерге ақпараттық материалдар ұсынуға бағдарланған.

Енгізілетін ақпараттық бағдарламалық өнімдерді бағалау, әлеуметтік қызметтерді түпкілікті алушы үшін қойылған міндеттердің іске асырылуын талдау жөніндегі жұмысты күшейту мақсатында тиісті ұсыныстарды әзірлеу және ҚР ЕХӘҚМ жолдау үшін талдамалық материалдарды дайындау, орын алған мәселелерді және олардың туындау себептерін анықтау бойынша жұмыстар жүргізу қажет.

Әлеуметтік-еңбек саласының барлық іске асырылып жатқан жүйелі жобаларын үйлестіруді қамтамасыз ету мақсатында әлеуметтік-еңбек саласын дамытудың Жобалық кеңсесі құрылды және жұмыс істейді.

Ұлттық біліктілік жүйесін дамыту жөніндегі жобалық басқарма енгізілді. Кәсіби стандарттарды әзірлеу, олардың сапасын бағалау және ведомствоаралық өзара іс-қимылды ұйымдастыру бойынша жобалық топтар құрылды.

Жобалық кеңсе жұмысының нәтижелері Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі жанындағы Имидждік жобаларды іске асыру мәселелері жөніндегі басқарушы комитеттің және ҚР Үкіметі жанындағы ҰБЖ дамыту жөніндегі ұлттық кеңестің отырыстарында қаралады.

Осылайша, Қоғам қызметіндегі ағымдағы жағдай мен анықталған мәселелер, оның әлеуметтік-еңбек саласының стратегиялық міндеттерін іске асыруға қатысуына қойылатын талаптардың артуы Қоғам жұмысының икемді өзгеруін жүргізуді талап етеді. Ол Қоғамның тиімді инфрақұрылымын құруға және операциялық тиімділікті арттыруға бағытталатын болады.

 

III. ҚОҒАМ ҚЫЗМЕТІНДЕГІ КҮШТІ ЖӘНЕ ӘЛСІЗ ЖАҚТАРДЫ ТАЛДАУ (SWOT ТАЛДАУ)

Қоғам жеңетін қиындықтарды анықтау үшін SWOT талдауы қолданылды.

S - Қоғамның күшті жақтары:

  • әлеуметтік-еңбек саласының өзекті эталондық деректер қорының бас әкімшісінің мәртебесі;
  • ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі мен Үкімет тарапынан саяси қолдау;
  • әлеуметтік-еңбек саласының эталондық деректер қорын сүйемелдеумен айналысатын жоғары білікті мамандардың болуы;
  • Қоғамның АЖ ақпараттандыруының жоғары деңгейі;
  • Қоғам қызметін коммерцияландыру мүмкіндігі.

W - Қоғамның әлсіз жақтары:

  • Қоғам кірісінің негізгі көзі республикалық бюджет болып табылады;
  • іске асырылатын жобаларға уәкілетті орган ғана бастамашылық етеді;
  • Қоғам бренді қызметтерді тұтынушыларға, оның ішінде азаматтар мен нарық қатысушыларына аз мәлім.

O – Қоғам мүмкіндіктері:

  • мемлекеттік органдар мен нарықтың өзге де қатысушыларының әлеуметтік-еңбек саласы туралы өзекті ақпарат алуға жоғары мүдделілігі;
  • мемлекеттік органдардың жекелеген функцияларын Қоғамға беру мүмкіндігі;
  • қызметтерді тұтынушылардың сұранысына сәйкес жаңа жобаларды әзірлеу және іске асыру;
  • жаңа IT өнімдерін, аналитикалық есептер мен инновациялық жобаларды жүзеге асыру;
  • Қоғам негізінде ақпараттық қауіпсіздіктің жедел орталығын құру мүмкіндігі;
  • Қоғам брендін дамыту және оны әлеуметтік-еңбек саласы бойынша ақпарат пен қызмет көрсету бөлігінде сала көшбасшысы ретінде ілгерілету.

T - Қоғам қауіптері:

  • экономикалық жағдайдың ықтимал нашарлауы салдарынан әлеуметтік-еңбек саласына мемлекеттік шығыстарды және Қоғамның ақылы қызметтеріне сұранысты қысқарту;
  • ақпараттық қызметтерді жеткізушілер нарығындағы бәсекелестік;
  • кадрлардың жоғары тұрақсыздығы.

 

IV. МИССИЯСЫ, ПАЙЫМЫ ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТТІҢ БАСЫМ БАҒЫТТАРЫ

Қоғамның миссиясы тиімді еңбек нарығын дамыту және әлеуметтік-еңбек саласында көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасын арттыру үшін жағдай жасауға жәрдемдесу болып табылады.

Қоғамның пайымы – инновацияларды қолдау, стратегиялық жобаларды дайындау және іске асыру, сондай-ақ цифрлық құралдарды ауқымды енгізу арқылы әлеуметтік-еңбек саласының тиімділігін арттыру жөніндегі міндеттерді іске асыруды қамтамасыз ететін негізгі талдамалық институт.

Қоғамның түйінді мақсаттары: тиімді басқару және тұрақты даму негізінде Қоғам қызметінің тиімділігін арттыру.

Бұл мақсаттарға қол жеткізу қоғамды түрлендіру шеңберінде іске асырылатын 5 басым бағыт арқылы іске асырылатын болады.

Біріншісі - жұмыспен қамту орталықтарының қызметін жетілдіру, Электрондық еңбек биржасын одан әрі дамыту және еңбек нарығындағы жеке ойыншылармен ынтымақтастықты нығайту есебінен еңбек делдалдығының сапасын арттыру.

Екіншісі - еңбек нарығындағы ахуалды мониторингілеу және талдау, орта және ұзақ мерзімді келешектегі кадрларға қажеттілік болжамын қалыптастыру, елде жұмыспен қамту саясатын жақсарту жөнінде ұсыныстар әзірлеу арқылы еңбек нарығын талдамалық қолдау.

Үшіншісі - еңбек ресурстарының дағдыларын дамыту, оның ішінде жұмыспен қамтылған, өзін-өзі жұмыспен қамтыған және жұмыссыз халықты қысқа мерзімді оқытудың жаңа үлгісін қалыптастыру, онлайн оқыту бойынша платформа құру, ұлттық біліктілік жүйесін жетілдіру есебінен дамыту.

Төртіншісі - іске асырылып жатқан IT бастамаларды жүйелеу және цифрлық құралдарды енгізуді кеңейту есебінен мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді автоматтандыру арқылы әлеуметтік қызметтердің қолжетімділігін және оларды алу ыңғайлылығын қамтамасыз етуге бағытталған әлеуметтік-еңбек саласындағы мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді цифрландыру және қолдау.

Бесіншісі - әлеуметтік-еңбек саласын ақпараттандыру нысандарының істен шығуының болмаушылығының жоғары дәрежесін қамтамасыз ету үшін әлеуметтік-еңбек саласының цифрлық инфрақұрылымын дамыту және сүйемелдеу.

 

V. ҚЫЗМЕТТІҢ БАСЫМ БАҒЫТТАРЫ

V.I. ЕҢБЕК ДЕЛДАЛДЫҒЫНЫҢ САПАСЫН АРТТЫРУ

Осы бағытты іске асыру халықты жұмыспен қамту орталықтарының еңбек делдалдығы бойынша жұмысын жетілдіруді, жұмыспен қамту орталықтары көрсететін қызметтерді цифрлық форматқа көшіруді көздейді.

Жұмыспен қамту қызметі жұмысының тиімділігін арттыру үшін халықты жұмыспен қамту орталықтарының персоналын оқыту жүйесін әзірлеу және оны кезең-кезеңімен енгізу бойынша жұмыс жүргізілетін болады.

Ішкі басқаруды қамтамасыз ету және қызметкерлер арасындағы коммуникация деңгейін арттыру мақсатында мемлекеттік жұмыспен қамту қызметінің интранет-порталын әзірлеу, енгізу және дамыту көзделеді.

Қоғам сондай-ақ республиканың барлық халықты жұмыспен қамту орталықтарына әдіснамалық қолдау көрсететін болады.

Жұмыспен қамту орталықтары қызметінің тиімділігін және олар ұсынатын мемлекеттік қызметтердің сапасын арттыру осы басым бағытты іске асырудың нәтижелері болады.

Электрондық еңбек биржасын (ЭЕБ) одан әрі дамыту құзыреттер негізінде персоналды сапалы іріктеуді қамтамасыз ету бөлігінде жұмыс берушілер үшін де, мансаптық даму шеңберінде еңбек нарығында олардың навигациясын қамтамасыз ету мақсатында ізденушілер үшін де жаңа функционалдарды (қызметтерді) енгізуді қамтитын болады.

Осылайша, ЭЕБ азаматтарды жұмыс іздеу және жұмысқа орналастыру бойынша бірыңғай интернет алаң ғана емес, сонымен қатар:

  • порталдың өзінде немесе ол арқылы ұсынылатын оқыту курстарын таңдау және онлайн оқытудан өту кезінде онлайн-көмекші;
  • порталда қолжетімді ҚР Үкіметі мен өңірлердің жұмыспен қамту бағдарламаларында көзделген мемлекеттік қолдау құралдарын таңдау кезіндегі онлайн-гид болады.

Сонымен қатар, жұмыссыз азаматтарды жұмыспен қамтуға жеке жұмыспен қамту агенттіктерін тартудың жаңа құралдары әзірленетін болады.

Осылайша, жұмыспен қамту орталықтарының жұмысын жақсарту, ЭЕБ дамыту және жеке жұмыспен қамту агенттіктерімен ынтымақтастықты нығайту жұмыспен қамтуды арттыру және жұмыссыздық деңгейін төмендету үшін жоғары кумулятивтік әсерді қамтамасыз ететін еңбек нарығын қолдаудың біріктірілген инфрақұрылымын қалыптастыруға мүмкіндік береді.

 

V.II. ЕҢБЕК НАРЫҒЫН ТАЛДАМАЛЫҚ ҚОЛДАУ

Әлеуметтік-еңбек саласының бірыңғай ақпараттық жүйесіндегі өзекті ақпаратты пайдалану негізінде Қоғам елдің еңбек нарығы туралы ақпаратты жүйелендіруді және қолжетімді ұсынуды қамтамасыз ететін болады.

Осы бағыт шеңберінде ішкі көздерден де (мекемелік мониторинг, ақпараттық жүйелерден алынатын есептілік), сол сияқты сырттан да (өзге де отандық және шетелдік статистика) еңбек нарығы туралы деректердің мониторингі, еңбек нарығына кешенді талдау жүргізу және жұмыспен қамтуға жәрдемдесу шараларын жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу бойынша жүйелі жұмыс жалғасатын болады.

Мыналарды қамтитын кадрларға қажеттілікті болжау және айқындау құралдарын жетілдіру бойынша жұмыс жүргізілетін болады:

  • еңбек ресурстарының дамуын болжаудың жаңа ақпараттық-талдау тұғырнамасын әзірлеу және енгізу;
  • оның негізінде еңбек нарығын реттеу тетіктерін саралауға мүмкіндік беретін еңбек ресурстарының теңгерімі туралы болжамды түсініктерді қалыптастыру.

Өңірлердің қажеттіліктерін анықтауға және тауар айналымын іске қосу үшін өндірістік тізбектер құруға мүмкіндік беретін, экономикалық жағдайды жақсартуға және жаңа жұмыс орындарын құруға ықпал ететін ақпараттық жүйені құру жөніндегі жобаны іске асыруға бастамашылық ету бойынша жұмыс жүргізілетін болады.

Осы басым бағытты іске асыру нәтижелері Қоғамның еңбек нарығы, еңбек нарығын реттеу құралдарын дамыту бойынша жүргізген зерттеулерінің нәтижелерін ескере отырып, жұмыспен қамтудың мемлекеттік саясатын жетілдіру болады.

 

V.III. ЕҢБЕК РЕСУРСТАРЫНЫҢ ДАҒДЫЛАРЫН ДАМЫТУ

Елдің еңбек ресурстары дағдыларын дамыту басым бағыттардың бірі болып табылады.

Осы бағытты іске асыру үшін білім беру мен еңбек нарығының өзара байланысын қамтамасыз ететін Ұлттық біліктілік жүйесін дамыту және оны сүйемелдеу бойынша жұмыс жалғасады.

Жұмыспен қамтылған, өзін-өзі жұмыспен қамтыған және жұмыссыз халықты қысқа мерзімді оқытудың жаңа үлгісін қалыптастыру, оның ішінде жұмыс іздеп жүрген адамдарды және жұмыссыздарды еңбек нарығында олардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін қажетті дағдылар бойынша өтеусіз оқытуға арналған онлайн оқыту бойынша бірыңғай тұғырнама құру арқылы жұмыс жүргізілетін болады.

Осы басым бағытты іске асыру нәтижелері еңбек әлеуетінің өсуіне алып келіп қана қоймай, азаматтарды тұрақты жұмыс орындарына жұмысқа орналастыру үшін алғышарттар жасайтын дағдылар деңгейін арттыру болады.

 

V.IV. ӘЛЕУМЕТТІК-ЕҢБЕК САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТТЕРДІ ЦИФРЛАНДЫРУ ЖӘНЕ ҚОЛДАУ

Осы бағытты іске асыру халыққа көрсетілетін проактивті қызметтер тізбесін кеңейтуді және оларға әлеуметтік-еңбек саласына енгізілген IT өнімдердің қолжетімділігін қамтамасыз етуді білдіреді.

Әзірленген Цифрландырудың жол картасы «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасының әлеуметтік-еңбек саласы бойынша негізгі көрсеткіштеріне қол жеткізуді көздейтін болады.

1. Әлеуметтік-еңбек саласына енгізілген IT өнімдердің қолжетімділігін арттыру үшін:

а) «Еңбек шарттарын есепке алудың бірыңғай жүйесі» аяқталып, енгізілетін болады. Ол:

  • порталда келісім-шарт жасау және кадрларды таңдау мүмкіндігін ұсына отырып, шағын және орта бизнес субъектілері үшін персоналды басқару құралы;
  • азаматтар мен жұмыс берушілер үшін олардың жұмысқа орналасу үшін құжаттарды дайындау кезінде деректер банкі болады. Мұндай жағдайда жұмыс берушілердің кадрлық есебінің ақпараттық жүйелері арқылы әлеуетті қызметкердің жеке ісін қалыптастыру мүмкіндігі болады. Бұл ретте қажетті құжаттар қызметтерді тұтынушының келісімімен эталондық деректер қорынан қалыптастырылатын болады;
  • еңбек шарттарын есепке алу жөніндегі мемлекеттің электрондық орталығы болады;

ә) Әлеуметтік қызметтер порталын әзірлеу және енгізу аяқталатын болады, онда мүгедектігі бар адамдардың ТОҚ қалған түрлері және 5 қызмет (жеке көмекші, ымдау тілі маманы, санаторий-курорттық емдеу, кресло-арбалар және протездік-ортопедиялық көмек) бойынша таңдау тетігін аяқтау жоспарлануда.

2021 жылдан бастап мүгедектігі бар адамдар үшін барлық қызметтерді баламасыз негізде Әлеуметтік қызметтер порталына ауыстыру кезең-кезеңімен жоспарлануда.

Осылайша, Әлеуметтік қызметтер порталы:

  • мүмкіндігі шектеулі және аз қамтылған азаматтарға арналған онлайн-дүкен болады және олардың қажеттіліктеріне сәйкес тауарларды, жұмыстар мен қызметтерді таңдау мүмкіндігін қамтамасыз етеді;
  • тауарлардың, жұмыстар мен қызметтердің ерекше түрлерін ұсынатын жеткізушілер үшін бірыңғай интернет-алаң болады;
  • мүгедектерді мемлекет кепілдік берген арнайы құралдармен және қызметтермен қамтамасыз етуді есепке алу жөніндегі мемлекеттің электрондық орталығы, олардың қажеттіліктерін анықтау және шығындарды жоспарлау үшін негіз болады.

б) «Жұмыс орындарын құру мониторингі» біріктірілген картасы аяқталатын және енгізілетін болады. Ол:

  • жұмыс орындарын құру процесін басқару және мониторингтеу құралы;
  • бағдарлама операторлары үшін деректер банкі болады.

2. Әлеуметтік-еңбек саласында халыққа көрсетілетін проактивті (электрондық) қызметтерді кеңейту мақсатында:

а) Отбасының цифрлық картасы жасалатын болады (азаматтардың мәртебесін айқындау өлшемдерін қоса алғанда). Оның негізінде:

  • қазақстандық отбасының әлеуметтік портреті қалыптастырылады;
  • өмірлік қиын жағдайда жүрген отбасылардың қажеттіліктері анықталады;
  • қосымша растаушы құжаттарды ұсынбай атаулы әлеуметтік қолдау шараларын проактивті түрде ұсынылады;

ә) заңнамада белгіленген әлеуметтік тәуекелдер түрлері басталған жағдайда (Қоғамның АЖ ішкі интеграциясы негізінде) азаматтарды проактивті хабардар ету және оларға қызмет көрсету сервисі іске асырылатын болады.

Ол:

  • электрондық еңбек шарттары қызметінің деректері бойынша не азаматтардың өздерін SMS-хабарландыру негізінде жұмыс іздеп жүрген немесе жұмыссыз адамдар ретінде азаматтарды (олардың келісімі бойынша) проактивті тіркеуді;
  • жұмыссыздарға ЭҮП арқылы анықтама беруді қамтиды;

б) "Мүгедек адамдарды әлеуметтік қорғау" порталының қызметтері, оның ішінде мүгедек адамдар үшін қолжетімділік туралы ақпараты бар нысандардың онлайн-паспортына айналатын интерактивті қолжетімділік картасы кеңейтілетін болады;

в) әлеуметтік қамсыздандыру саласында көрсетілетін мемлекеттік қызметтерді электрондық форматқа көшіру аяқталатын болады.

3. Құжаттардың макеттерін қалыптастыруға адами фактордың қатысуын төмендету және шешімдер қабылдаудың ашықтығын қамтамасыз ету мақсатында:

  • жұмыспен қамту, көші-қон, әлеуметтік және медициналық сақтандыру саласындағы бірқатар ақпараттық жүйелердегі бизнес-процестер оңтайландырылатын болады;
  • қабылданған шешімдер туралы азаматтарды хабардар ету үшін SMS-хабарламалар енгізілетін болады.

4. Зерттеу жобалары үшін бастапқы деректер ретінде ӘЕС БАЖ-де қамтылған ақпаратты пайдалану үшін:

  • Әлеуметтік-еңбек саласының ахуалдық орталығы құрылады, ол нақты уақытта әлеуметтік-еңбек саласының көрсеткіштерін мониторингілеуге арналған бағдарламалық кешен болып табылады, сондай-ақ күрделі және сындарлы жағдайлар туралы хабарлайды, осылайша туындаған мәселелерді жедел шешуге мүмкіндік береді;
  • әлеуметтік тіркелімді қалыптастыру бойынша жұмыс аяқталады, ол ӘЕС-ның барлық АЖ біріктіреді және жеке тұлғаның бар әлеуметтік мәртебесін қалыптастыру бөлігінде эталон болады.

Осы бағыт шеңберінде жергілікті жұмыспен қамту және халықты әлеуметтік қорғау органдарының қызметкерлеріне әлеуметтік-еңбек саласының іске асырылатын жобаларының жаңа тәсілдеріне әдіснамалық көмек көрсету жөніндегі жұмыс жалғастырылатын болады.

Осы бағытты іске асыру нәтижесінде ақпараттық жүйелердің интеграциясы мен мемлекеттік және жергілікті органдар арасындағы өзара іс-қимылдарды жақсарту, әлеуметтік-еңбек саласындағы мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді цифрландыру сапасын арттыру болады.

 

V.V. ӘЛЕУМЕТТІК-ЕҢБЕК САЛАСЫНЫҢ ЦИФРЛЫҚ ИНФРАҚҰРЫЛЫМЫН ДАМЫТУ ЖӘНЕ СҮЙЕМЕЛДЕУ

Бүгінгі таңда ақпараттық-телекоммуникациялық инфрақұрылым экономикалық дамудың маңызды элементіне айналуда. Қазіргі заманғы қолжетімді телекоммуникациялық инфрақұрылымсыз әлеуметтік-еңбек саласында көрсетілетін мемлекеттік қызметтерді жақсарту мүмкін емес. АКТ қол жетімділігі цифрлық экономиканы құру үшін негіз болып табылады.

Әлеуметтік-еңбек саласының бірыңғай ақпараттық жүйесі азаматтардың дербес деректерін өңдейтін қызметтер көрсету бойынша бизнес-процестермен кеңейтілді.

Ақпараттық қауіпсіздік қатерлерінің өсуін ескере отырып, ұйымдардың бизнес-процестерін «онлайн» ортаға көшіру және АКТ-қызметтері саласындағы технологиялық процестерді автоматтандыру ақпараттық кеңістік пен байланыс инфрақұрылымының қауіпсіздігін қамтамасыз етудің ойластырылған және дәйекті саясатын жүргізуді талап етеді.

Осыған байланысты, Қоғам ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымның орнықтылығы мен қауіпсіздігін, деректердің сақталуын және азаматтардың АКТ-ны пайдалануға негізделген шешімдерге негізделген процестерге сенімін қамтамасыз ету бойынша толыққанды жұмыс жүргізетін болады.

Осы бағыт шеңберінде Қоғам электрондық ақпараттық ресурстарды, Ақпараттық жүйелерді, телекоммуникация желілерін және басқа да ақпараттандыру нысандарын қорғау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын болады:

  • ақпараттық қауіпсіздіктің жедел орталығын ашу;
  • ҚР ЕХӘҚМ АЖ-не және ДҚ-на қолжетімділікті бақылау:

Әлеуметтік-еңбек саласының ақпараттық жүйелерін одан әрі дамыту жөніндегі жұмыс жалғастырылатын болады:

1) «Еңбек нарығы» автоматтандырылған ақпараттық жүйесін жетілдіру шеңберінде халықты жұмыспен қамту саласында халыққа қызметтер көрсетудің бизнес-процестерін оңтайландыру және олардың арналарын кеңейту, жұмыспен қамту қызметтерінің жұмыскерлерін жұмыспен қамтудың жеке картасын қалыптастыру процесін, сондай-ақ сапалы есептілікті автоматтандыру жолымен ізденушілер туралы дұрыс ақпаратпен қамтамасыз ету жүргізілетін болады;

2) «Шетелдік жұмыс күші» автоматтандырылған ақпараттық жүйесін дамыту шеңберінде сыртқы көші-қонның негізгі ағындары туралы ақпараттың анықтығын арттыру үшін шетелдіктер бойынша мәліметтер жинауға арналған арналар кеңейтіледі, көші-қон процестерін есепке алу мен есептілік, ақпараттық қамтамасыз ету жүйелері жетілдіріледі;

3) «Әлеуметтік көмек» автоматтандырылған ақпараттық жүйесін дамыту және сүйемелдеу АӘК тағайындау және төлеу үшін сұратылатын құжаттарды азайтуға ықпал ететін және отбасының әлеуметтік портретін қалыптастыру үшін деректер жинауды қамтамасыз ететін МО АЖ-мен қосымша интеграциялық өзара іс-қимылды іске асыруды қамтитын болады. Сондай-ақ, алушыларға ыңғайлы болу үшін әлеуметтік қызметтер порталы арқылы КӘП-ке тапсырыс беру және әлеуметтік әмиянға ақша қаражатын аудару функционалы іске асырылатын болады.

Серверлік және коммуникациялық жабдықты; Нұр-Сұлтан қаласындағы резервтік орталықта ақпараттық жүйелердің дерекқорын, қосалқы жабдықты (ауа баптау жүйелері, дизель генераторлық қондырғы, серверлік үй-жайдың жай-күйін мониторингтеу жүйесі және үздіксіз қоректендіру көздері) техникалық қолдау бойынша кешенді жұмыс жүргізілетін болады.

Серверлік және телекоммуникациялық жабдықтың жұмысқа қабілеттілігін мониторингтеу бойынша жұмыс жалғасады.

Осы бағытқа қол жеткізу нәтижесі интеграциялық сервистер мен ақпараттық жүйелердің үздіксіз қолжетімділігі мен істен шығуының болмаушылығын қамтамасыз ету болады, бұл әлеуметтік-еңбек саласында мемлекеттік қызметтер көрсетуге оң әсер етеді.

 

VI. ТӘУЕКЕЛДЕР

Стратегиялық және операциялық мақсаттарға қол жеткізуге әсер етуі мүмкін негізгі тәуекелдерге мыналар жатады:

1. Макроэкономикалық жағдайдың нашарлауы. Макроэкономикалық ахуал нашарлаған жағдайда Қоғам іске асырылатын басым емес зерттеулерге жұмсалатын шығыстарды оңтайландыру есебінен жедел әрекет етуге тиіс.

2. Мемлекеттік тапсырыс шеңберінде және мемлекеттік тапсырыстан тыс қаржыландыру көлемінің жетіспеушілігі. Бұл тәуекелді азайту үшін әлеуметтік-еңбек саласының бірыңғай ақпараттық жүйесін сүйемелдеу бөлігінде, оның ішінде әлеуметтік-еңбек саласының ақпараттық жүйелері үшін бағдарламалық-аппараттық құралдар мен байланыс арналарының жұмыс істеуін ұйымдастыруды, мемлекеттік органдардың басқа ақпараттық жүйелерімен өзара іс-қимылды және интеграцияны қоса алғанда, Қоғамның қызметін нормативтік-құқықтық бекіту қажет. Бұдан басқа, табыс алудың жаңа арналарын анықтау мен пайдалану жөніндегі жұмыс тұрақты негізде жүргізілуге тиіс.

3. Бәсекелестердің келешек бағыттармен айналысуы. Бәсекелестер тарапынан қауіптің төмендеуіне көрсетілетін қызметтерді кеңейту, сондай-ақ нарықтың күшті қатысушыларымен стратегиялық серіктестік жасасу арқылы қол жеткізу ұсынылады.

 

VII. ҚОРЫТЫНДЫ

Басым бағыттарды іске асыру Қоғамның табысты дамуы үшін қажетті шарт болып табылады. Оларды іске асыру кезеңінде Қоғам қызмет пен тәсілдердің әртүрлі аспектілерін өзгерту процесінен өтуі тиіс. Қарқынды коммуникация, тұрақты оқыту және рөлдік үлгі ретіндегі көшбасшылық сияқты жаңа қағидаттарға негізделетін күшті корпоративтік мәдениет құрылуы тиіс. Жаңа бағыттар дамуы тиіс, ал жаңа бастамаларды кешенді түрде енгізу бизнес-көрсеткіштердің серпінді өсуіне қол жеткізуге мүмкіндік береді.

Осы бағыттарды кезең-кезеңімен және жоспарлы іске асыру қоғамға өз дамуында жаңа қадам жасауға көмектеседі.

 

13.10.2020
5909